Heb je Sinterklaas gevierd afgelopen weekend? En was het leuk, met je gezin of met anderen?
Intussen las ik in Binnenlands Bestuur: “De Wet maatschappelijke ondersteuning moet op de schop”. Ik schrok en dacht bij mezelf: “Niet toch weer een stelselwijziging?”. Want we weten inmiddels dat de doelgroepen in het sociale domein zich niet geholpen voelen met stelselwijzigingen. Dat is al meermalen bevestigd via onderzoek en ook kun je dat zien in de 25 jaar historie van het sociale domein, waarover ik heb geschreven in mijn boek Gezond Verstand in het Sociale Domein. Met een stelselwijziging verander je alleen het systeem en de organisaties en niet het welbevinden van mensen die nog altijd te maken hebben met dezelfde bureaucratie met kastjes en muren.
Maar gelukkig, het Expertiseteam waar de VNG advies heeft gevraagd, bepleit net als het Sociaal Cultureel Planbureau geen stelselwijziging. Wel adviseert men om de inkomensafhankelijke bijdrage voor zorgdienstverlening weer terug te laten komen. De druk op vooral de hulp bij het huishouden is volgens het CBS met 16% gestegen sinds de invoering van het z.g. “Netflixtarief”, het abonnementstarief van € 19 per maand, ongeacht het inkomen.
Al bij de invoering hiervan hebben de gemeenten gewaarschuwd dat dit tarief een aanzuigende werking zou hebben voor met name mensen met midden- en hogere inkomens terwijl de mensen met lage inkomens er niets op vooruit zouden gaan.
In mijn blog van januari 2018 heb ik vanuit historisch perspectief uitgelegd wat de overwegingen voor het abonnementstarief waren en waarom de VNG had gewaarschuwd voor de aanzuigende werking. Ik was het daar volledig mee eens en het blijkt nu inderdaad realiteit te zijn geworden dat met name ouderen met hogere inkomens hun particuliere hulp de deur uit doen of die weer aannemen met financiering van de gemeente. Meerdere gemeenten, zoals Zeist, hebben een beroep gedaan op het sociale gevoel van hun rijkere inwoners om alsjeblieft geen beroep te doen op de Wmo huishoudelijke hulp. Zij zijn immers Sinterklaas niet.
Wat ik een goed punt vind in het advies van het Expertiseteam, is dat men pleit voor het overhevelen van budget vanuit de Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet naar de Wmo en dat het Wmo budget zou moeten meebewegen met de ondersteuningsvraag. De Wmo is er immers voor bedoeld dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen wonen, met ondersteuning vanuit het eigen netwerk en de algemene en maatwerkvoorzieningen. Daarmee betalen gemeenten in feite voor een lager beroep op langdurige zorgvoorzieningen. Ook is al aangetoond dat zelfs zorginstellingen aan hun cliënten adviseren om te kiezen voor een Wmo voorziening of persoonsgebonden budget omdat de vergoedingen vanuit die wet hoger zijn en de eigen bijdragen lager.
Als deze budgetten worden overgeheveld (niet teveel alsjeblieft want dat werkt averechts) dan geeft dat gemeenten meer financiële ruimte en dus rust om nu echt eens werk te gaan maken van de bedoeling van de Wmo: Vraag gewoon aan mensen wat hun bovenliggende probleem is en waar ze echt gelukkig van worden. U zult verrast worden met gezond verstand oplossingen vanuit de leefwereld van uw inwoners die ook nog eens minder zullen kosten!
Recente reacties